(KTSG Online) - Nhiều chuyên gia ước tính, sau khi dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm để giải phóng lượng hàng tồn kho, trong năm nay, Ấn Độ có thể xuất khẩu 2 triệu tấn gạo loại này với giá rẻ, gây áp lực giảm giá lên thị trường gạo toàn cầu.

Gạo dự trữ trong một nhà kho của Tổng Công ty lương thực Ấn Độ. Ảnh: PTI

Hôm 7-3, Tổng Cục ngoại thương thuộc Bộ Công thương Ấn Độ thông báo dỡ bỏ lệnh xuất khẩu gạo 100% tấm, có hiệu lực ngay lập tức. Lệnh cấm xuất khẩu loại gạo này được áp đặt kể từ tháng 9-2022 do lo ngại tác động của hiện tượng thời tiết khô hạn El Niño đối với sản lượng gạo trong nước.

Tuy nhiên, lượng mưa dồi dào trong năm 2024 giúp Ấn Độ có vụ thu hoạch lúa gạo bội thu. Vì vậy, nước này đã dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng phi basmati kể từ tháng 9 năm ngoái nhưng vẫn duy trì lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm.

“Giờ đây, khi lệnh cấm gạo 100% tấm được dỡ bỏ, chúng tôi dự kiến sẽ xuất khẩu khoảng 2 triệu tấn loại gạo này trong năm 2025”, B.V. Krishna Rao, Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ (REA) nói.

Rajiv Kumar, một chuyên gia của REA dự đoán, tác động từ quyết định trên của Ấn Độ là giá gạo trên thị trường quốc tế sẽ giảm trong những ngày tới.

Các chuyên gia cho rằng, việc Ấn Độ nối lại xuất khẩu gạo tấm 100% sẽ có lợi cho các nước nghèo ở châu Phi, nơi chuộng gạo giá rẻ. Hơn nữa, ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi của Trung Quốc cũng có nhu cầu cao đối với gạo 100% tấm. Ngành sản xuất nhiên liệu sinh học ethanol dự kiến sẽ tăng mua gạo này.

Các chuyên gia dự báo, khi nhu cầu gạo 100% tấm của Ấn Độ tăng lên, gạo 5% và 25% của các nước xuất khẩu gạo khác ở châu Á sẽ chịu áp lực giảm giá. Trong năm 2022, nước này đã xuất khẩu 3,9 triệu tấn gạo 100% tấm sang Trung Quốc và các nước châu Phi như Senegal và Djibouti.

Himanshu Agrawal, giám đốc của công ty xuất khẩu gạo Satyam Balajee ở bang Chhattisgarh của Ấn Độ cho biết, gạo 100% tấm của Ấn Độ hiện được chào bán với giá 330 đô la  Mỹ/ tấn, so với giá khoảng 300 đô la /tấn của cùng loại gạo đến từ các nhà cung cấp như Việt Nam, Myanmar và Pakistan.

“Tuy nhiên, các đối thủ cạnh tranh này có lượng hàng tồn kho hạn chế. Khi lượng hàng tồn kho cạn kiệt, bên mua sẽ chuyển sang Ấn Độ, giúp xuất khẩu tăng lên trong những tháng tới”, Agrawal.

Tính đến tháng 2, dự trữ gạo trong các nhà kho của nhà nước, bao gồm cả lúa chưa xay xát, đạt tổng cộng 67,6 triệu tấn, cao hơn 9 lần so với mục tiêu 7,6 triệu tấn của chính phủ, theo dữ liệu của Tổng công ty Lương thực Ấn Độ (FCI).

S&P Global Commodity Insights ước tính, xuất khẩu gạo của Ấn Độ trong năm tiếp thị 2024-2025 (từ tháng 10-2024 đến tháng 9-2025) sẽ đạt 21,5 triệu tấn, tăng 49,3% so với năm trước đó.

Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, sản lượng gạo của Ấn Độ trong niên vụ 2024-2025 sẽ đạt  sẽ đạt mức cao kỷ lục 145 triệu tấn, chiếm 27% sản lượng gạo toàn cầu. Theo USDA, Ấn Độ dự kiến xuất khẩu 22,5 triệu tấn trong năm 2025. Trái lại, xuất khẩu gạo của Thái Lan, Việt Nam và Pakistan dự báo giảm.

Trong báo cáo hôm 7-3, Hệ thống thông tin thị trường nông nghiệp (AMIS), một bộ phận của Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) ghi nhận, giá gạo trắng và gạo đồ trên thị trường toàn cầu tiếp tục giảm trong tháng 2 giữa lúc nhu cầu nói chung giảm và cạnh tranh xuất khẩu gia tăng. Riêng gạo trắng 5% của Thái Lan giảm xuống mức thấp mới trong 2 năm.

AMIS dự báo, sản lượng gạo toàn cầu trong niên vụ 2024-2025 sẽ đạt 543 triệu tấn, cao hơn so với 534,8 triệu tấn trong niên vụ trước đó.